Trong không khí hào hùng của dịp đại lễ kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh 2/9, bộ phim Mưa Đỏ của đạo diễn Đặng Thái Huyền tái hiện 81 ngày đêm lịch sử ở Thành cổ Quảng Trị năm 1972 với một góc nhìn vừa dữ dội, vừa giàu tính nhân văn. Nhưng vì sao người viết lại dùng cụm từ “thiếu thực tế” để nói về phim, mời mọi người đọc tiếp.
Nhắc đến cụm từ “thiếu thực tế” trong phim ảnh, khán giả thường nghĩ đến một hạn chế tiêu cực. Nhưng với Mưa Đỏ, cách gọi này lại mang một ý nghĩa khác. Dựa trên tiểu thuyết của nhà văn Chu Lai – vốn mô tả bi tráng và khốc liệt đến nghẹt thở về 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị, bộ phim đã có sự tiết chế rõ rệt. Đạo diễn Đặng Thái Huyền chia sẻ rằng chị đã chủ động giảm nhẹ mức độ tàn khốc để khán giả có thể đồng hành trọn vẹn trong hơn hai tiếng phim, thay vì bị “quá tải” trước những cảnh thương vong dồn dập.
Chính sự “thiếu thực tế” này lại trở thành một lựa chọn sáng tạo cần thiết: thay vì sa vào tái hiện máu lửa chiến tranh, Mưa Đỏ tập trung khắc họa hành trình tinh thần của người lính, của niềm tin, tình đồng đội, sự hy sinh và nỗi đau chung của hai đầu chiến tuyến. Nhờ vậy, bộ phim vẫn giữ được không khí bi tráng đặc trưng, nhưng đồng thời mở ra cách tiếp cận nhân văn và dễ tiếp nhận hơn cho khán giả nhiều thế hệ.
Với nhãn T13, có thể thấy mục tiêu của phim không chỉ là tái hiện lại sự khốc liệt của trận chiến 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị, mà còn hướng đến việc lan tỏa câu chuyện lịch sử đến đông đảo khán giả, đặc biệt là người trẻ và những thế hệ mầm non tương lai. Đây không phải là sự “nhẹ hóa” chiến tranh, mà là cách để bộ phim trở thành một bài học lịch sử bằng hình ảnh vừa đủ chân thực, vừa đủ xúc cảm, để khán giả rời rạp với niềm biết ơn và suy ngẫm hơn là ám ảnh.
Sơ lược nội dung phim “Mưa Đỏ”:
Như đã giới thiệu phía trên, Mưa Đỏ lấy cảm hứng từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai, Mưa Đỏ tái hiện trận chiến 81 ngày đêm khốc liệt tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972 – một dấu mốc mang ý nghĩa chiến lược trong tiến trình thống nhất đất nước.
Trung tâm câu chuyện xoay quanh Cường (Đỗ Nhật Hoàng), chàng sinh viên Nhạc viện Hà Nội từng có cơ hội du học tại Học viện Âm nhạc Tchaikovsky, nhưng đã gác lại giấc mơ để khoác áo lính. Bước vào chiến trường Quảng Trị, Cường cùng đồng đội – anh nông dân Tạ (Phương Nam), sinh viên mỹ thuật Bình (Lâm Thanh Nhã), cậu nhóc Tú 16 tuổi (Đình Khang), người lính đặc công Sen (Hoàng Long), cậu trai tháo vát Hải (Nguyễn Hùng) và sinh viên trẻ Tấn (Trần Gia Huy) – cả đội phải đối diện với hỏa lực dồn dập từ cả Quân lực Việt Nam Cộng Hòa lẫn không quân Mỹ.
Dưới mưa bom, bão đạn và điều kiện sinh tồn gần như bằng không, những người lính trẻ tuổi chỉ có một lựa chọn: kiên cường bám trụ để bảo vệ Thành cổ bằng mọi giá. Bên cạnh họ còn có Hồng (Lê Hạ Anh) – nữ y tá kiêm người lái đò sông Thạch Hãn mang trong mình khát khao giản dị là ngày chiến tranh kết thúc, được trở về trong vòng tay gia đình và có một đám cưới hạnh phúc với người mình thương. Ở chiều đối lập, Quang (Steven Nguyễn) xuất hiện như một kẻ phản diện đầy phức tạp, đại diện cho mảng tối của cuộc chiến, nhưng cũng phản chiếu những vết thương chung của cả dân tộc. Bộ phim còn khắc họa mối ràng buộc cảm xúc giữa ba nhân vật: Quang nảy sinh tình cảm với Hồng, nhưng cô lại dành trái tim cho Cường (Nhật Hoàng) và không thể tha thứ cho những kẻ đã gây nên tang tóc cho đồng bào mình.
Bên cạnh khung cảnh súng đạn và khói lửa ở chiến trường, Mưa Đỏ còn tạo mối liên hệ chặt chẽ với bàn đàm phán Paris – nơi diễn ra cuộc chiến không tiếng súng nhưng mang tính chiến lược quyết định. Sự đan xen giữa những khoảnh khắc tĩnh lặng trước bão tố, cao trào khốc liệt nơi Thành cổ và những giây phút đấu trí căng thẳng trên bàn ngoại giao đã góp phần làm nên bức tranh toàn diện về một giai đoạn lịch sử vừa bi tráng vừa đầy sức nặng đối với dân tộc.
Phim không chỉ ghi lại sự khốc liệt và mất mát, mà còn khắc họa tinh thần đoàn kết, tình đồng đội, tình yêu thương, cùng quyết tâm hi sinh vì một đất nước thống nhất. Mưa Đỏ vì vậy trở thành một bản anh hùng ca bi tráng, đưa khán giả trở về với một trong những trang sử đau thương nhưng hào hùng nhất của dân tộc.
Cảm nhận về phim:
Nếu khán giả từng đọc tiểu thuyết Mưa Đỏ của nhà văn Chu Lai hoặc kỳ vọng một tác phẩm cực kỳ dữ dội, nhiều cảnh bạo liệt thì bộ phim có thể chưa đáp ứng trọn vẹn. Lý do nằm ở định hướng: đây là một tác phẩm điện ảnh đại chúng, cần dung hòa giữa tính chân thực của chiến tranh và khả năng tiếp cận, đồng cảm của khán giả. Vì thế, yếu tố “máu me” được tiết chế để giữ sự cân bằng là hoàn toàn hợp lý.
Về độ trung thành với nguyên tác, khó có thể đòi hỏi phim tái hiện toàn bộ bởi tiểu thuyết đồ sộ được gói gọn trong hơn hai tiếng chiếu. Đây cũng là hạn chế khiến một số đoạn chuyển cảnh còn gấp gáp, mạch phim đôi khi rời rạc. Mưa Đỏ phải gánh vác nhiều tuyến truyện song song: từ chiến trường Thành cổ Quảng Trị, các chỉ huy ở hậu phương quân ta, khu vực quân y cho đến bàn đàm phán Paris – tất cả tạo nên bức tranh đa chiều, nhưng đồng thời cũng khiến nhịp phim chưa thật sự liền mạch.
Nếu phải nói về điểm sáng của phim thì chắc chắn là dàn nhân vật chính. Dù không phải những cái tên hot và tuổi đời còn rất trẻ, nhưng các bạn đã thành công diễn ra nét của những chiến sĩ gác lại thanh xuân, sự học để đi theo tiếng gọi Tổ quốc. Bộ phim không chỉ tái hiện sự khốc liệt của chiến tranh, mà còn khắc họa hình ảnh một thế hệ thanh niên “gác bút nghiên lên đường”, sẵn sàng hy sinh cho độc lập dân tộc.
Để truyền tải bức tranh lịch sử này, đạo diễn đã đặt niềm tin vào bảy gương mặt trẻ – những diễn viên lần đầu đảm nhận vai chính trong một bom tấn chiến tranh. Từ sự giằng xé của Cường – chàng sinh viên Nhạc viện, đến nét trong sáng, non nớt của Tú, hay sự chín chắn, trầm tĩnh nhưng cũng đầy tếu táo, bình dị của Tạ, mỗi nhân vật đều mang một sắc thái riêng. Khi ghép lại, họ tạo nên một “chân dung tập thể” vừa bi thương vừa kiêu hãnh, giúp khán giả không chỉ nhìn chiến tranh qua khói lửa, mà còn cảm nhận được nhịp đập con người giữa bom đạn. Các diễn viên đã khắc hoạ thành công được hình tượng những người chiến sĩ trẻ, và thực sự khiến khán giả tin rằng đó là những chiến sĩ tuổi đôi mươi.
Những khát vọng dở dang, những suy nghĩ ngô nghê, cả những pha chiến đấu còn vụng về nhưng đầy dũng cảm… tất cả phản chiếu sức trẻ và sự bi thương khi những thanh niên ấy đối diện với cái chết. Vừa mới cười đùa năm phút trước, năm phút sau đã nằm lại đất Thành cổ. Hiện thực chiến tranh khốc liệt, tàn nhẫn đến mức đáng sợ, được khắc họa chân thực qua từng số phận.
Nếu phải chọn một gương mặt sáng nhất, có lẽ Tạ chính là nhân vật chiếm nhiều tình cảm nhất (ít nhất là với người viết bài này). Từ ngoại hình đến lối diễn, anh toát lên dáng vẻ chân chất của một người nông dân bỏ cuốc cầm súng, là người chỉ huy kiêm “anh cả” của tiểu đội. Tạ thẳng thắn, có chút “mỏ hỗn”, nhưng phía sau lại là một trái tim ấm áp, luôn lo cho đàn em giữa lằn ranh sống chết. Sự quan tâm ấy không hô hào lớn lao, mà hiện diện qua từng chi tiết nhỏ: chia sẻ miếng ăn, dặn dò đồng đội, hỏi han những đứa em ít tuổi hơn.
Với nhân vật này, khán giả vừa cười nghiêng ngả vì những câu thoại duyên dáng, vừa rơi nước mắt ở những khoảnh khắc lặng người. Có thể nói ngắn gọn: Tạ là nhân vật lấy được cả tiếng cười lẫn nước mắt của khán giả một cách trọn vẹn nhất.
Sau khi xem phim, mọi người có thể tìm xem thêm MV Nỗi Đau Giữa Hoà Bình của Hoà Minzy – một “ngoại truyện” đầy xúc động về nhân vật Tạ. Trong phim, ta chỉ thấy Tạ với nỗi nhớ nhung vợ con giữa khói lửa, chứ không hề có hình ảnh nào về người vợ ở quê nhà. Chính vì thế, MV của Hoà Minzy như mảnh ghép bù đắp, mở rộng thêm câu chuyện hậu phương, nơi những người phụ nữ lặng lẽ gánh chịu nỗi đau mất mát. Phim phim khóc vì anh Tạ, xem MV lại khóc tim. Thật biết cách lấy nước mắt người xem.
Ngoài những cảnh máy bay, xe tăng cùng các vụ cháy nổ được xử lý bằng CGI, phần lớn không gian chiến trường trong phim đều được dựng thật. Chính sự lựa chọn này đã đem lại cảm giác chân thực và ngột ngạt: từ những đoạn các chiến sĩ lội qua chiến hào, bùn lầy, đến cảnh mưa xối xả. Các bối cảnh như chiến hào ngập nước hay bệnh xá đều được đầu tư kỹ lưỡng; khung cảnh phủ màu khói đen, đất đai bị bom đạn cày nát, gợi lên rõ rệt sự khắc nghiệt nơi tiền tuyến.
Phần hiệu ứng cháy nổ, dù chưa đạt đến mức hoàn hảo tuyệt đối, nhưng có thể nói đã là bước tiến nổi bật so với nhiều phim Việt trước đó, đặc biệt là dòng phim lịch sử, chiến tranh. Thời lượng xuất hiện của các phương tiện chiến tranh cũng vừa đủ, tạo hiệu ứng thị giác mạnh mà không lạm dụng. Nếu kỳ vọng phim sẽ có những trận giáp lá cà hoành tráng kiểu Avengers: Infinity War thì có lẽ sẽ thấy “thiếu”, nhưng thực tế đây không phải là mục tiêu của tác phẩm. Thay vào đó, những cảnh chiến đấu được đặt đúng chỗ, làm nền để khắc họa nỗi đau, sự mất mát và mối quan hệ giữa con người với con người trong chiến tranh.
Trước nay, hầu hết các bộ phim Việt chỉ nhắc đến Hội nghị Paris qua lời thoại. Mưa Đỏ đã mạnh dạn tái hiện một phần khung cảnh hội nghị, dù chưa truyền tải trọn vẹn sự căng thẳng lịch sử. Hy vọng trong tương lai sẽ có thêm nhiều tác phẩm khắc họa chi tiết hơn về sự kiện này.
Đặc biệt, hai nhân vật nữ trong phim được xây dựng dựa trên cảm hứng từ hình tượng Madam Bình, nhưng chưa thể hiện hết thần thái đặc biệt của bà. Điều này cũng dễ hiểu, bởi Madam Bình là một cá nhân hiếm có. Chính đạo diễn cũng xác nhận rằng không có nhân vật nào trực tiếp “đóng vai Madam Bình”, mà chỉ lấy bà làm nguồn cảm hứng. Vì vậy, việc so sánh ngoại hình hay thần thái của nhân vật với bà Bình có lẽ là không cần thiết. Và nếu trong tương lai thực sự có được nữ diễn viên nào đó có thể tái hiện lại thần thái của người phụ nữ “khiêu vũ giữa bầy sói” tại Paris thì đó thực sự là một bước tiến lớn đối với nền điện ảnh Việt.
Tuyến tình cảm giữa Hồng và Cường thì xin phép không bàn quá sâu, bởi cá nhân mình cảm thấy “chemistry” chưa thực sự trọn vẹn. Tuy nhiên, có thể hiểu được dụng ý của đạo diễn: tình yêu ấy chính là chiếc gương phản chiếu nỗi đau của những người phụ nữ ở hậu phương, khi phải chờ đợi, hy sinh và chịu đựng mất mát.
Một điều phim làm tốt nữa là những chi tiết ẩn dụ được cài cắm khéo léo, nhằm khắc họa sự phi nghĩa của cuộc chiến cũng như nỗi đau mà dân tộc phải gánh chịu. Đây chính là điểm khiến bộ phim giàu chiều sâu hơn, không chỉ đơn thuần tái hiện bom đạn, mà còn khơi gợi nhiều suy ngẫm cho người xem.
Âm thanh cũng là một điểm cần lưu ý. Ở một số phân đoạn cháy nổ hay chiến đấu, tiếng hiện trường đôi khi lấn át thoại nhân vật, khiến khán giả khó theo dõi trọn vẹn cảm xúc. Dù vậy, những hạn chế kỹ thuật này không làm giảm đi sức nặng của thông điệp và tinh thần mà bộ phim muốn truyền tải.
Bởi sau cùng, Mưa Đỏ không chỉ đơn thuần là một tác phẩm điện ảnh về chiến tranh, mà còn là lời nhắc nhớ thế hệ trẻ về quá khứ máu lửa, để từ đó biết trân trọng hiện tại và tin tưởng vào tương lai. Có thể nói, dù vẫn còn vài điểm chưa hoàn hảo, nhưng với một bộ phim được dàn dựng công phu, chân thành và giàu cảm xúc thế này, Mưa Đỏ đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của mình: kể lại một trang sử bi hùng và khắc ghi hình ảnh những con người đã ngã xuống cho hòa bình hôm nay.
Lời kết:
Tính đến thời điểm bài viết này được đăng tải, Mưa Đỏ đã cán mốc hơn 160 tỷ đồng doanh thu chỉ sau chưa đầy một tuần công chiếu. Con số ấy không chỉ phản ánh thành công về mặt thương mại, mà còn là minh chứng cho tình yêu nước, sự quan tâm của khán giả dành cho điện ảnh Việt Nam, đặc biệt là những tác phẩm dám đưa lịch sử lên màn ảnh rộng. Đây không phải là bộ phim để xem rồi quên, mà là cơ hội để người trẻ được sống, được cảm nhận phần nào không khí bi tráng của một thời chiến tranh, từ đó thêm trân trọng hòa bình và những giá trị hiện tại, đồng thời thôi thúc sự tò mò, khát vọng tìm hiểu sâu hơn về lịch sử dân tộc.
Ai chưa xem thì nên ra rạp ngay, còn ai đã xem rồi thì đừng ngại giới thiệu, rủ rê bạn bè, thậm chí xem lại lần hai, lần ba. Mọi phản hồi, dù tích cực hay góp ý, đều là cách để phim được lan tỏa rộng rãi hơn, tạo tiền đề cho những tác phẩm lịch sử Việt Nam quy mô lớn hơn, chất lượng hơn ra đời trong tương lai.
Ngoài ra, cũng xin gửi lời xin lỗi đến mọi người nếu tiêu đề có vô tình gây cảm giác khó chịu. Hy vọng rằng điều quan trọng hơn cả vẫn là tình yêu dành cho điện ảnh Việt và những câu chuyện lịch sử sẽ được lan toả xa hơn.
