“Chúng ta không xem một buổi biểu diễn vì nó giống như cuộc sống. Chúng ta xem một buổi biểu diễn vì có điều gì đó rất đặc biệt và rất riêng đang diễn ra.” – Willem Dafoe trên tạp chí Empire
Lớn lên trong một gia đình chuyên về y khoa, nhưng Willem Dafoe đã bị buộc phải rời trường trung học vì sản xuất một phân đoạn phim tài liệu mà ở đó anh phỏng vấn ba học sinh đều là người được xem là ngoài rìa xã hội: một kẻ buôn ma túy, một người thờ Satan và một người theo chủ nghĩa khỏa thân. Lần đầu tiên Willem Dafoe diễn xuất là vào năm 1980, trong bộ phim thảm họa khét tiếng Heaven’s Gate của Michael Cimino; Willem Dafoe bị đuổi việc vì cười một trò đùa trên phim trường.
Có vẻ như những điều này liên quan đến các vai diễn của Willem Dafoe sau này như: những kẻ ngoài rìa xã hội, những kẻ lập dị và những kẻ kỳ quặc khác thường, những người ở tầng lớp thấp kém. Là diễn viên hợp tác với những đạo diễn có phong cách khác nhau như David Lynch, Paul Schrader, Yorgos Lanthimos, John Waters, Abel Ferrara, Tim Burton và Robert Eggers, người mời Willem Dafoe tham gia cả 3 dự án của mình: The Lighthouse, The Northman và bộ phim mới nhất là Nosferatu.
Trong cuộc sống hằng ngày Willem Dafoe rất vui vẻ và hăng hái. Ông thảo luận về công việc của mình với niềm vui dường như ngày càng lớn và cho biết mình bị thu hút bởi sự khác biệt, bị mê hoặc bởi những người có cách nhìn nhận mọi thứ khác biệt, bị thu hút bởi sự phi truyền thống:
“Tôi đồng ý với những nhận định này. Bởi vì những nhân vật này không phải là tôi và họ cũng cho chúng ta một góc nhìn khác. Nếu bạn hoạt động trong xã hội, bạn sẽ bị chi phối bởi các quy tắc của xã hội. Và một số người, do hoàn cảnh hoặc bi kịch hoặc thiếu thốn điều gì đó, bị buộc phải tách khỏi xã hội đó, nhưng chính điều đó đã khiến họ có một góc nhìn khác. Và đó là những người có thể sẽ nói ‘Ồ, hoàng đế không mặc bất kỳ quần áo nào.’ Chỉ những người không bị chi phối bởi sự đồng thuận của đa số mới cho chúng ta thấy những góc nhìn mới. Bởi vì, nếu bạn có bất kỳ tham vọng nào, và đặc biệt là nếu bạn đang sống trong một nền văn hóa duy vật, tư bản, thì tất cả đều hướng về sự tích lũy, tất cả đều là về việc tiến lên trong xã hội, về sự thoải mái, về việc giữ cho ‘con sói không bước vào cửa’. Vì vậy, khi bạn nói chuyện với những người không có sự xa xỉ từ việc thoải mái đó, đôi khi họ thực sự có thể khiến bạn nhìn nhận thực tế về mọi thứ tốt hơn bạn có thể và bạn nhận ra mình đã được chiều chuộng như thế nào. Vì vậy, đó là một chút thử nghiệm. Có thể ai đó sẽ nói, “Ồ, suy nghĩ đó thật mơ mộng”, nhưng có điều gì đó về kiểu lãng mạn thế này và trí tưởng tượng về những thứ đó khiến tôi phấn khích. Khiến tôi nhìn thấy những điều mới mẻ.”
Willem Dafoe cũng chia sẻ những sở thích giống nhau của mình với nhân vật Giáo sư von Franz trong bộ phim Nosferatu của Robert Eggers. Đây là một nhận vật kỳ lạ vì đã bị chế giễu khỏi trường đại học và đất nước của mình, sau khi bị mê hoặc bởi thuật giả kim và chủ nghĩa thần bí:
“Tôi lớn lên trong một gia đình làm nghề y, vì vậy tôi được bao quanh bởi khoa học, logic, toán học và những thứ tương tự. Nhưng tôi luôn bị thu hút bởi những thứ trái ngược với những thứ đó, những thứ phi logic, vô hình, không thể giải thích được. Nhưng nó không theo kiểu ám ảnh. Khi tôi nói vậy có lẽ nghe như, ‘Ồ, tôi là một gã thực sự không lý trí’, hay giống như tôi luôn suy ngẫm về mặt tối của mọi thứ. Nhưng… Tôi luôn bị thu hút bởi các hệ thống niềm tin, những gì mọi người sợ hãi và những gì định hình nên các chiến lược sống của họ. Tôi quan tâm đến động lực tâm linh, và tôi nghĩ rằng động lực tâm linh được giải quyết khi bạn bắt đầu cố gắng nhìn thấy điều gì ẩn sau những gì chúng ta thấy, hoặc những gì chúng ta nghĩ rằng mình thấy. Giống như nhân vật Giáo sư von Franz trong Nosferatu. Ông ấy luôn cân nhắc đến khả năng có điều gì đó vượt ra ngoài những gì chúng ta hiểu. Đó là một cảm giác ngạc nhiên và tò mò cơ bản mà tôi nghĩ là cần thiết để nuôi dưỡng để có một cuộc sống tốt đẹp.”
Trong The Lighthouse, suốt quá trình quay phim, Willem Dafoe đã ở trong một ngôi nhà gỗ của ngư dân và đắm mình trong môi trường đó nhưng ông phủ nhận rằng hành động này như một cách chuẩn bị tâm lý cho vai diễn của mình. Willem Dafoe không nghĩ mình thuộc nhóm diễn viên sử dụng phương pháp “method actors”:
“Tôi nghĩ bạn phải có một số ý tưởng về nhân vật trong một số hoàn cảnh đặc biệt và sau đó hoàn cảnh khiến nhân vật xuất hiện. Những diễn viên sử dụng phương pháp “method actors” muốn được gọi bằng tên nhân vật của họ, hoặc họ sẽ chỉ mặc những thứ nhân vật mặc trong phim, nhằm xóa nhòa ranh giới giữa việc xuất hiện trên máy quay và cuộc sống của họ trong suốt quá trình ghi hình. Tôi thực sự không thích điều đó lắm. Tôi chỉ là thích ở lại phim trường và có sự chuẩn bị sẵn sàng. Tôi thích thực hành làm những việc mà nhân vật của tôi làm. Nhưng tôi nghĩ mình bị kích hoạt bởi máy quay. Và khi mọi người đã tạo ra một khung hình, thì tôi sẽ nhập vai vào đó.”
“Việc ở lại ngôi nhà gỗ của ngư dân trong quá trình ghi hình The Lighthouse trong khi mọi người khác đang giao du trong khách sạn chỉ là vì tôi cảm thấy mình có thể tập trung tốt hơn. Tôi có phải là Thomas Wake [nhân vật của ông trong The Lighthouse] khi tôi ở đó không? Không, nhưng tôi thích thức dậy sớm để luyện tập và nhóm lửa nhỏ trong bếp lò. Tôi thích nhìn ra ngoài và kiểm tra thời tiết. Tất cả những điều đó giúp tôi phần nào nhưng nó không phải theo kiểu nhập vai cứng nhắc. Tôi không cố gắng đóng cửa những điều khác. Thông thường mỗi khi bạn đến một địa điểm, bạn sẽ thoát khỏi thói quen của mình, và đặc biệt là nếu bạn ở một mình, như tôi thường làm, bạn có cơ hội sống theo một cách khác. Và thường thì lúc này việc tô màu một vài chuyện theo tính cách của bạn sẽ diễn ra. Nếu bạn có một nghề nghiệp hoặc kỹ năng cụ thể như là đang luyện tập cho bộ phim, thì việc bạn xử lý điều đó trong thời gian này là điều tự nhiên. Vậy nên tôi đoán là tôi đang cố nói với bạn rằng tôi không thực sự liên quan đến việc nhập vai kiểu “method actors”.
Khi Willem Dafoe tham gia bộ phim Poor Things và làm việc với đạo diễn Yorgos Lanthimos, ông kể rằng có một số phân cảnh mình vẫn chưa đáp ứng được mong đợi của đạo diễn. Yorgos Lanthimos đã yêu cầu Willem Dafoe diễn lại theo những cách khác nhau:
“Tôi nghĩ anh ấy đánh giá cao khả năng diễn xuất của tôi hơn mức tôi xứng đáng. Anh ấy hơi dị ứng với một kiểu diễn xuất: Đó là anh ấy dị ứng với diễn xuất, chấm hết. Anh ấy không muốn bạn diễn. Vì vậy, bất cứ khi nào anh ấy cảm thấy có gì đó được tạo ra… thì vấn đề là, anh ấy nói rằng bạn đang dựa vào một thứ gì đó không đủ tinh khiết cho nhân vật này.” Willem Dafoe nói ông đã điều chỉnh lại để phù hợp.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 1987, Willem Dafoe đã nói, “Một màn trình diễn giống như một cuộc đời mà tôi tức giận vùng vẫy cho đến khi nó kết thúc.” Và ông vẫn giữ quan điểm này cho đến hiện tại.
“Ý tôi là, bạn phải tạo ra sự tiếp xúc. Nó phải được nâng cao. Chúng ta không xem một buổi biểu diễn vì nó giống như cuộc sống. Chúng ta xem một buổi biểu diễn vì một điều gì đó rất đặc biệt và rất riêng đang diễn ra. Nó không nhất thiết phải nhắc nhở chúng ta về cuộc sống của mình. Nó không nhất thiết phải nhắc nhở chúng ta về cảm xúc của mình. Nó phải vượt ra ngoài điều đó. Ở mức tốt nhất, nó sẽ khiến chúng ta nghĩ rằng, “Ồ, tôi chưa bao giờ nghĩ như vậy” hoặc “Tôi chưa bao giờ tưởng tượng ra điều đó”. Đó là lúc một buổi biểu diễn khiến tôi phấn khích.”
Nhưng Willem Dafoe không hướng đến sự cường điệu hay những điều kịch tính không theo chuẩn mực. Willem Dafoe chia sẻ mình yêu thích những diễn viên có phong cách diễn thoải mái và không cường điệu như Warren Oates hoặc Harry Dean Stanton.
“Tôi đã nói vậy năm 1987 sao? Thật tuyệt. Bây giờ tôi đã là một người khác, nhưng điều đó nghe có vẻ vẫn ổn. Tôi không ngại bị gắn nhãn như vậy chút nào.”
Bài lược dịch phỏng vấn Willem Dafoe trên tạp chí Empire.
